Roerdalen

Wandelaars aan de Roer

Roerdalen – ruimte voor rust

Zes plaatsjes vormen samen de groene gemeente Roerdalen. Het landschap en de plaatsen in de laagvlakten van de Roer stralen rust en stilte uit. In Roerdalen ontmoet je vooral mensen die de natuur weten te waarderen. Veel campingfans en camperbewoners komen hier tot rust, wandelen langs de Roer of bezoeken het recreatiepark Elfenmeer. Ook de Roer zelf lijkt aan Nederlandse zijde meer tijd te hebben. Tussen Vlodrop en Melick meandert de rivier vol bochten heen en weer.

De Roer vlaak bij St. Odilienberg

Geen toer zonder Roer

Typisch voor de Roer is het relatief open en door de landbouw gevormde cultuurlandschap. De Nederlandse Roer wordt nog gekenmerkt door natuurlijke meanders. Ook al is de oever op een aantal plaatsen verstevigd, er zijn nog veel stukken waar de typische natuurlijke dynamiek van de rivier kan worden gevonden. De belangrijkste stukken uit het oogpunt van natuurbehoud zijn de afgesneden voormalige rivierlopen. Deze oude rivierarmen zijn nu stilstaande wateren. Ten zuiden van Herkenbosch en ten oosten van kasteel Daelenbroeck, een gerestaureerde waterburcht, bevinden zich de Turfkoelen, een ven dat is ontstaan door de turfwinning in een oude arm van de Roer. In het Roerdal bevinden zich hier en daar vochtige weiden, essen- en iepenbossen, elzenmoerasbossen en populierbossen. Op de hoger gelegen gronden groeien eiken-, berken- en beukenbossen en af en toe dennenbossen. De oude rivierarmen hebben een grote betekenis voor waterplanten, waterinsecten en zijn de voortplantingsplaatsen van amfibieën. In het Roerdal broeden de voor stromende wateren in laagland typische vogelsoorten: ijsvogel, grote gele kwikstaart en oeverzwaluw. Verder is het een belangrijk leefgebied voor watervleermuis en das. De Roer is door bevers uit de Eifel benut om nieuwe leefgebieden in de Maas en verder stroomopwaarts in de Schwalm te bevolken.

Kasteel Montfort

Oude plaatsen opnieuw gesorteerd

Historisch is de gemeente Roerdalen nog maar een jonkie. De gemeente bestaat pas sinds 1991. Destijds werd het bestaande verbond tussen Melick en Herkenbosch uitgebreid met Vlodrop, de gemeente direct aan de grens. In 1993 werd de naam officieel Roerdalen. De gemeente Ambt Montfort (met Montfort, Posterholt en Sint Odiliënberg) kwam er pas in 2007 bij. Sindsdien is Roerdalen wat betreft oppervlakte de grootste van de vier naburige gemeenten. De geschiedenis van de plaatsen gaat deels ver terug. Sommige worden voor het eerst in de 10e eeuw in oorkondes vermeld. Kerken, molens, kleine kastelen en een kasteelruïne getuigen ervan dat het Roerdal en zijn bewoners ook al eeuwen geleden springlevend waren.

Planksteeg in de Nationalpark de Meinweg

Informatie direct in het park

Meer informatie over flora en fauna, geologie en andere bijzonderheden van het Nationaal park de Meinweg krijgt u tijdens een kort bezoekje aan het bezoekerscentrum De Meinweg »www.np-demeinweg.nl). Welke soorten amfibieën bevolken het park? Hoe is het veelzijdige landschap ontstaan en waardoor is de aardbeving in 1992 in de regio veroorzaakt? De permanente tentoonstelling geeft hier antwoord op. Om te zorgen dat het bezoek voor recidivisten niet saai wordt, completeren twee extra wisseltentoonstellingen het jaarlijkse aanbod. Deugdelijke informatie over wandel- en fietsroutes, goed uitgebouwde wegen voor rolstoelers en speciale routes voor ruiters is eveneens in het bezoekerscentrum verkrijgbaar. Rondleidingen, excursies en sportieve groepsactiviteiten zoals nordic walking worden hier ook aangeboden. Veel informatie die je gewoon even moet laten „zakken“. Een stuk taart of een cappuccino erbij? Het café van het bezoekerscentrum is daar erg geschikt voor. Nog een tip voor watervrienden: dicht bij het bezoekerscentrum ligt het recreatiepark Elfenmeer, dat met zijn openlucht- en strandbad zowel grote als kleine bezoekers lokt.

Kasteel Aerwinckel

Met de benenwagen of op het stalen ros

Iedereen die op één dag de historisch belangrijke bouwwerken van Roerdalen wil zien, moet een geoefende wandelaar zijn of de fiets pakken. De wegen door de gemeente zijn lang. Maar daarvoor wordt u beloond met fraaie kastelen en burchten, bijvoorbeeld kasteel Daelenbroeck bij Herkenbosch. Het kasteel staat op de resten van een burcht en wordt tegenwoordig gebruikt als hotel en voor evenementen. Sinds de bouw in 1311 had het woon- en jachtslot in het veengebied van het Roerdal vele verschillende eigenaren, verviel of werd verwoest. In de jaren 90 van de vorige eeuw is het kasteel onderzocht en op basis van historische tekeningen is er een nieuwe hoofdburcht gebouwd. Als u meer wilt weten, kunt u een rondleiding door het complex boeken.
Het neogotische Kasteel Aerwinckel bij Posterholt biedt een blik op het werk van de bekende architect Pierre Cuypers (zie Roermond). Het wordt omgeven door een Engelse tuin met diverse boom- en plantensoorten die je verder in de regio Meinweg niet ziet. Het in 1854 gebouwde kasteel staat zowel onder monumentenzorg als onder natuurbescherming.
Veel ouder is kasteel Montfort – wat je ook goed kunt zien. De ruïne speelde een belangrijke rol in de Middeleeuwen, toen het dorp Montfort belangrijke rechten toegewezen kreeg. Met de uitvinding van het buskruit verloor de burcht echter zijn betekenis. Het gebouw heeft vele eigenaren gehad, zoals de Spanjaarden tijdens de 80-jarige oorlog. In de 19e eeuw is op de fundamenten van de burchtpoorten een jachtslot gebouwd dat enkele jaren geleden is gerestaureerd.

Basilika St. Odilienberg met kerkhof

Waar God thuis is

Even bezienswaardig zijn enkele kerken in de gemeente. De basiliek St. Odiliënberg stamt uit de 11e of 12e eeuw. Na verval en verwoesting is de kerk tussen 1880 en 1883 door Pierre Cuypers weer in zijn oorspronkelijke staat hersteld. Hetzelfde gebeurde na de verwoesting in de Tweede Wereldoorlog. Al in de 8e eeuw is door 3 Angelsaksische priesters op de heuvel een abdij gesticht. Ernaast staat het Roerstreekmuseum met tentoonstellingen en informatie over de culturele geschiedenis en geologie van de regio.
Eveneens de moeite van het bekijken waard: de Sebastianuskerk in Herkenbosch. Deze hallenbasiliek met gotisch koor van mergelsteen stamt uit de 13e eeuw en is meerdere keren verbouwd en uitgebreid. Sinds 1993 wordt de kerk volledig gerestaureerd.

Libelletje in de Meinweg

„Vlootbeek“ – een toevluchtsoord voor flora en fauna

De bron van de "Flutgraben" ligt in de gemeente Heinsberg. Vanaf de grens in de Nederlandse gemeente Roerdalen stroomt de beek als Vlootbeek verder en mondt in de gemeente Maasgouw ten westen van Linne in de Maas. De Vlootbeek heeft geen natuurlijk beeksysteem meer en is in het verleden zo gewijzigd dat de aangrenzende landbouwgebieden tijdelijk onder water gezet konden worden voor een natuurlijke bemesting.
Naast een serie kleine natuurreservaten in de omgeving van het Munningsbos bevindt zich hier ook het landgoed Rozendaal. Het dal van de Vlootbeek en de naburige natuurgebieden zijn qua landschap erg mooi en bijzonder rustig. Bij zwerftochten door de natuur en het omgevende cultuurlandschap kunt u de geelgors, de boomleeuwerik en soms de roodborsttapuit tegenkomen.

»www.roerdalen.nl